Persaingan yang sihat, dan bukannya sistem dua parti yang dianjurkan oleh Dr Mahathir Mohamad, adalah penyelesaian bagi ketidakstabilan politik, menurut saintis politik Universiti Sunway Wong Chin Huat.
Wong berhujah bahawa sistem dua parti boleh membawa kepada ketidakstabilan politik kerana permusuhan yang mendalam antara kedua-dua kem.
Wong juga tidak bersetuju dengan dakwaan bekas perdana menteri bahawa parlimen yang tergantung, seperti yang disaksikan dalam pilihan raya umum lalu, adalah batu penghalang.
“Parlimen tergantung sebenarnya boleh menggalakkan kestabilan – dengan menggalakkan parti yang bersaing dalam menyederhanakan kedudukan mereka kerana mereka perlu mempertimbangkan potensi keperluan perkongsian kuasa dengan pesaing selepas pilihan raya.
“Inilah sebabnya negara seperti Jerman dan Denmark mempunyai kestabilan politik dengan parlimen tergantung. Jerman sentiasa menyaksikan parlimen tergantung selepas pilihan raya pertama selepas WW2. Selama lebih tiga dekad, Denmark telah diperintah oleh kerajaan minoriti,” katanya kepada Malaysiakini.
Parlimen tergantung terjadi apabila tiada mana-mana blok politik meraih majoriti untuk menubuhkan kerajaan.
Wong berkata sistem dua parti di Malaysia akan menggalakkan kedua-dua kem memburuk-burukkan satu sama lain untuk meraih sokongan pangkalan pengundi sendiri, seperti yang ditunjukkan pada 2008-2015, yang merupakan situasi paling hampir negara kepada sistem dua parti.
“Lebih teruk lagi, sistem dua parti tidak mampan dan akan berubah menjadi penguasaan satu parti kerana terlalu menumpukan kuasa.
“Tiga pakatan pembangkang pertama tumbang selepas pilihan raya kedua mereka kerana parti mereka tidak melihat masa depan dengan berpindah ke pusat. Apabila yang keempat berjaya pada 2018, gabungan pembangkang baru – BN – hancur atas sebab yang sama,” tambahnya.
Rancangan Anwar untuk bekerjasama dengan PAS
Semalam, Mahathir, yang menerajui Umno dan BN selama lebih dua dekad, menggesa Parlimen memberi mandat bahawa hanya dua parti dibenarkan.
Dia kesal kerana landskap politik kini dipenuhi dengan parti serpihan yang menghalang pembentukan kerajaan yang stabil.
Ahli sains politik itu juga tidak yakin dengan mewujudkan sistem dua parti di Malaysia kerana terlalu menumpukan kuasa.
Wong berkata, sehingga wujudnya padang persaingan sama rata, sistem pilihan raya First-Past-The-Post (FPTP) tidak akan membawa kepada sistem dua parti sebaliknya mewujudkan dominasi satu parti/gabungan.
“Jika PH-BN memenangi PRU16 dengan majoriti mudah (sebelum mengira kerusi daripada GPS, GRS dan Warisan), Bersatu mungkin akan gulung tikar.
“Malah sebelum itu, Anwar Ibrahim dikhabarkan akan cuba meraih penyertaan PAS dalam kerajaannya sebaik sahaja (Presiden PAS Abdul) Hadi (Awang) turun dari pentas politik. Menyekat peruntukan parlimen PN nampaknya sebahagian daripada perancangan itu,” tambahnya.
Hishammuddin dan keris
Menurut Wong, penguasaan satu gabungan/parti adalah ancaman sebenar kepada kestabilan politik di Malaysia.
“Jika kerajaan memenangi terlalu banyak kerusi dan berasa tidak dapat dikalahkan, ketidakstabilan politik akan berlaku dalam dua pengertian.
“Pertama, penguasaan melahirkan rasuah yang menyebabkan rasa tidak puas hati dan kebencian awam dalam parti, bukan sahaja dalam kes 1MDB tetapi juga sebelum ini semasa Mahathir 1.0 (kali pertama sebagai perdana menteri).
“Kedua, lebih asas, kerana gabungan tetap kita di bawah FPTP tidak membenarkan persaingan dalaman antara sekutu, daripada hal kerusi yang dipertandingkan sehingga jawatan menteri. Ini membawa kepada perbalahan dan perbalahan etnik walaupun pada mulanya kerajaan menikmati sokongan merentas etnik.
“Oleh itu, apabila pakatan pemerintah menang terlalu besar dan pembangkang tidak dihiraukan, seperti 90 peratus majoriti parlimen kerajaan Abdullah (Ahmad Badawi) (2004-2008), ahli politik yang bercita-cita tinggi perlu main kotor untuk naik atau sekadar relevan.
“Ini secara struktural adalah sebab mengapa Hishammuddin Hussein yang bersuara lembut (bekas naib presiden Umno) mengangkat kerisnya selama tiga tahun berturut-turut dalam perhimpunan Umno, walaupun BN mendapat manfaat daripada sokongan bukan Melayu untuknya,” katanya.
Wong menegaskan bahawa kestabilan politik sebenar akan berpunca daripada persaingan yang sihat.
“Apabila parti dapat melihat prospek untuk menang tetapi tiada jaminan untuk menang, mereka berkemungkinan akan bersikap lebih rasional, mengawal diri dalam mentadbir (kurang keangkuhan dan penyalahgunaan kuasa) dan kurangkan fitnah terhadap lawan,” katanya.
Wong meraikan parti serpihan kerana menurutnya persaingan berbilang parti adalah baik untuk pengundi secara keseluruhan atau mana-mana komuniti – Melayu, bukan Melayu, Sabah dan Sarawak.
Menggunakan analogi pasar raya besar, Wong mempersoalkan sama ada pengguna akan mendapat manfaat jika Aeon, Lotus, Mydin dan Giant bergabung menjadi satu entiti?
“Jika pengundi hanya mempunyai satu pilihan, mereka tidak akan mendapat tawaran yang lebih baik dan mereka juga tidak boleh ‘membuang orang jahat’ apabila ahli politik mengkhianati atau menggagalkan mereka,” katanya.
